EMIL ADOLF ROSSMΑSSLER: Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΝΥΔΡΕΙΩΝ

[Aquazone Team]

EMIL ADOLF ROSSMÄSSLER: Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΝΥΔΡΕΙΩΝ

της Αγγελικής Σορομάνη

Στις 3 Μαρτίου του 2006 έκλεισαν 200 χρόνια από την γέννηση του Emil Adolf Rossmassler. Ο Emil Adolf Rossmassler είναι αυτός, ο οποίος διέδωσε στο ευρύ κοινό στην Γερμανία το χόμπι του ενυδρείου και το έβαλε στο σπίτι των Γερμανών. Οι ιδέες του, που τον οδήγησαν στο να παρουσιάσει τόσο ιδιαίτερα το ενυδρείο και να το προτείνει, είναι μέχρι και σήμερα ακόμα έγκυρες.

Γεννήθηκε το 1806 στην πόλη Leipzig και ήταν γιός ενός χαλκογράφου. Το 1821 με την υποστήριξη των συγγενών του, επειδή είχε μείνει ορφανός, κατάφερε να σπουδάσει Θεολογία, παρότι δεν ήταν αυτό που ήθελε. Αυτό που πραγματικά επιθυμούσε ήταν να σπουδάσει Ιατρική. Τις σπουδές στην Θεολογία τις θεωρούσε άνευ περιεχομένου, αλλά κατάφερε να κάνει δυο σεμινάρια στην Βοτανική χάρη σε έναν καθηγητή του που του πλήρωσε τα έξοδα. Ήταν τόσο καλός σε αυτό, που κατά το δεύτερο έτος της συμμετοχής του στα σεμινάρια αυτά, του ανέθεσαν την εκπαίδευση στην βοτανική όλων των φοιτητών φαρμακευτικής στο πανεπιστήμιο του Leipzig.

Μετά από ένα χρονικό διάστημα διδασκαλίας εκεί προς μεγάλη του έκπληξη του προτάθηκε η θέση του καθηγητή Ζωολογίας στην ακαδημία Δασολογίας και Γεωργίας στην πόλη Tharandt. Για την θέση αυτή προτάθηκε με την βοήθεια του «προστάτη» του, δηλαδή του καθηγητή Reichenbach από την Δρέσδη. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι η συγκεκριμένη ακαδημία λειτουργεί ακόμα και σήμερα. Αργότερα ο Rossmassler ανέλαβε και το τμήμα της Βοτανικής σε αυτή την Ακαδημία. Εκεί εξέδωσε και τα πρώτα του βιβλία, εκ των οποίων το πιο σημαντικό ήταν το: «Εικονογραφία των μαλακίων της στεριάς και του γλυκού νερού», το οποίο μέχρι και σήμερα έχει ζήτηση.

Η ζωή του Rossmassler άλλαξε ριζικά όταν το 1848 κλήθηκε στο πρώτο γερμανικό κοινοβούλιο. Αυτό του έδωσε την δυνατότητα να κάνει ευρέως γνωστή την θέση του ότι οι φυσικές επιστήμες θα βοηθούσαν τις μάζες του λαού να μορφωθούν καλύτερα και να βρουν αδιέξοδο από το βιομηχανικό προλεταριάτο εκείνης της εποχής. Ακόμα και σήμερα η μόρφωση θεωρείται βασικός παράγοντας για την κοινωνική άνοδο κάποιου. Οι πολιτικές δραστηριότητες του Rossmässler, του δημιούργησαν μεγάλο θυμό μέσα του, με αποτέλεσμα αργότερα να παραιτηθεί και από την θέση του καθηγητή της Ακαδημίας. Γι’ αυτό τον λόγο από το 1850 και έπειτα έδινε πολλές διαλέξεις σε διάφορα μέρη και ταξίδευε συνεχώς.

Κατά την διάρκεια μιας παραμονής του στην Ελβετία κατάλαβε ότι το νερό έχει ιδιαίτερη σημασία στην ζωή του ανθρώπου. Το 1854 εξέδωσε σε ένα περιοδικό με το όνομα « ο εξώστης του κήπου» (Gartenlaube) ένα άρθρο με τίτλο «Ο ωκεανός στο τραπέζι» (Der Ocean auf dem Tisch), το οποίο ασχολούνταν με την φροντίδα των θαλάσσιων ζωντανών οργανισμών, κυρίως ψαριών. Αυτό το χόμπι ήταν εκείνη την εποχή ήδη πολύ διαδεδομένο στην Αγγλία. Ο Rossmassler συνειδητοποίησε τότε, ότι εάν κατάφερνε να διαδώσει το χόμπι του ενυδρείου θα μπορούσε να μεταδώσει στον λαό το νόημα των φυσικών επιστημών. Κατάλαβε όμως, ευτυχώς πολύ γρήγορα, ότι το ενυδρείο γλυκού νερού ήταν πιο ενδεδειγμένο για να επιτύχει τον σκοπό του. Επίσης κατάφερε και έπεισε μια εταιρεία που ασχολούνταν με το εμπόριο γυάλινων ειδών, να αρχίσει να κατασκευάζει ενυδρεία σύμφωνα με τις οδηγίες του. Αυτή η εταιρεία ονομάζονταν Fritzsche und Breiter και ήταν η πρώτη εταιρεία κατασκευής ενυδρείων στην Γερμανία. Έτσι δεν άργησε να εκδοθεί άλλο ένα άρθρο του στο προαναφερθέν περιοδικό (Gartenlaube) με τίτλο «η λίμνη στην γυάλα» (Der See im Glase).

Ο Emil Adolf Rossmassler δεν ανακάλυψε το ενυδρείο ούτε την φροντίδα των υδρόβιων οργανισμών. Όπως είναι γνωστό από τον 17 αιώνα υπήρχαν άνθρωποι που ασχολούνταν ερασιτεχνικά με την διατήρηση υδρόβιων φυτών και οργανισμών. Ο Rossmassler όμως διέκρινε ότι με το ενυδρείο έβαζες ένα κομμάτι της φύσης στο σπίτι σου και με αυτόν τον τρόπο έδωσε το έναυσμα στο ευρύ μέρος του λαού να ασχοληθεί γενικότερα με τις φυσικές επιστήμες.

Μετά την έκδοση του περιοδικού Gartenlaube, το οποίο περιείχε και το άρθρο του Rossmassler υπήρξε μεγάλη ζήτηση από τους αναγνώστες του για περαιτέρω πληροφορίες και έτσι οι εκδότες του παρακάλεσαν τον Rossmassler να εκδώσει ένα βιβλίο. Το 1857 κυκλοφόρησε αυτό το βιβλίο από τις εκδόσεις Mendelssohn με τον τίτλο «Το ενυδρείο του γλυκού νερού| (“Susswasseraquarium”) και οι πωλήσεις του πήγαν πάρα πολύ καλά, παρότι δεν ήταν το πρώτο βιβλίο που είχε εκδοθεί και αφορούσε ενυδρεία. Το 1856 κάποιος ονόματι L. Müller είχε εκδώσει ένα βιβλίο 32 σελίδων με τον ίδιο ακριβώς τίτλο.

Αυτό που έκανε ιδιαίτερο το βιβλίο του Rossmassler ήταν ότι έδινε σαφής οδηγίες για την κατασκευή του ενυδρείου και την φροντίδα των κατοίκων του. Επίσης έδινε οδηγίες για την διατήρηση των φυτών και των κατώτερων οργανισμών του ενυδρείου, όπως για παράδειγμα τα σαλιγκάρια. Ο τρόπος με τον οποίο έδινε τις οδηγίες του ήταν τόσο καλός και επεξηγηματικός, που πολλοί συγγραφείς μετά από αυτόν απλά αντέγραφαν κομμάτια από το βιβλίο του. Ο Emil Adolf Rossmassler μπορεί να μην ανακάλυψε το χόμπι του ενυδρείου, ούτε ήταν ο πρώτος γερμανός ενυδρειόφιλος αλλά σίγουρα ήταν αυτός που διέδωσε στο ευρύ κοινό το χόμπι του ενυδρείοu και δικαίως αποκαλείται στην Γερμανία ο πατέρας του ενυδρείου.

Ο Emil Adolf Rossmassler πέθανε στις 8 Απριλίου του 1867 στην γενέτειρά του. Ο άνθρωπος αυτός έδωσε το έναυσμα για το ξεκίνημα του χόμπι του ενυδρείου στην Γερμανία. Το σίγουρο είναι ότι και χωρίς αυτόν το χόμπι αυτό θα εξελίσσονταν αλλά σίγουρα όχι με τόσο γοργούς ρυθμούς και σίγουρα όχι στις πιο λαϊκές μάζες.