PlanTeam

Βακτηριακή έξαρση – Bacterial Bloom – Άσπρη Θολούρα στο ενυδρείο μας. Τι είναι και πώς να την εξαλείψετε.... Εισαγωγή: Η βακτηριακή έξαρση στο ενυδρείο μας είναι ένα φαινόμενο που κάθε άλλο παρά σπάνιο είναι ειδικά σε φρέσκο στημένα ενυδρεία τα οποία δεν έχουν ακόμη ωριμάσει, και άρα δεν έχουν τις σωστές παραμέτρους νερού. Πολύ συχνά, όταν ξεκινάτε ένα ενυδρείο, βρίσκεστε μετά από λίγες μέρες με μια λευκή θολούρα, αδιαφανή ή ακόμη και γαλακτώδη. Είναι σαφές ότι πρόκειται για βακτηριακή έξαρση στο ενυδρείο μας (Bacterial Bloom). Κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ενυδρείου, μπορεί κανείς συχνά να βρεθεί σε συνθήκες λευκού, αδιαφανούς ή αλλιώς μη καθαρού νερού και όταν αυτό συμβαίνει, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τα αίτια αυτού του φαινομένου. Αρχικά ένας από τους καλύτερους τρόπους για να καταλάβετε ποιο είναι το πρόβλημα, είναι σίγουρα να παρατηρήσετε το χρώμα. Στην περίπτωση του λευκού γκρίζου νερού, όπως θα συζητήσουμε σε αυτόν τον οδηγό, η αιτία είναι πολύ πιθανό να αποδοθεί σε βακτηριακή έξαρση (Bacterial Bloom). Όταν το νερό είναι κίτρινο, πορτοκαλί ή ακόμα και καφέ, η αιτία πιθανότατα θα είναι η απελευθέρωση ταννίνων από ξύλα και φύλλα που έχουμε προσθέσει. Εάν το νερό έχει πράσινο χρώμα, η αιτία πιθανότατα θα αποδοθεί σε υπερβολικό πολλαπλασιασμό αιωρούμενης άλγης. Εφόσον ξεκαθαρίσουμε περί ποιας θολούρας πρόκειται πάμε λοιπόν να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει και εμφανίζεται στα ενυδρεία μας και ποιος είναι ο τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου. Τι είναι : Πρώτα από όλα να αναφέρουμε ότι δεν είναι επικίνδυνο για τα ψάρια μας εάν έχουμε καλή οξυγόνωση στο ενυδρείο μας, και αν δεν μετράμε αμμωνία. Πολύ απλά θα πούμε ότι πρόκειται για μια βακτηριακή έξαρση στο νερό, δηλαδή μια ανισορροπία στην στήλη νερού του ενυδρείου σε σχέση με τα βακτήρια που βρίσκονται στις αποικίες του φίλτρου. Τα διάφορα υλικά που έχουμε μέσα στο ενυδρείο μας παίζουν σημαντικό ρόλο στην διάρκεια και ένταση του φαινομένου, όπως το υπόστρωμα που έχουμε για βυθό, και τις διάφορες επιφάνειες αντικειμένων όπως πέτρες ξύλα ή διακοσμητικά. Κυρίως συναντάμε αυτό το φαινόμενο σε νεοσύστατα ενυδρεία κατά την διαδικασία ωρίμανσης τους αλλά μπορούμε να έχουμε έξαρση και σε ώριμα ενυδρεία όταν έχουμε απότομη ανισορροπία οργανικών θρεπτικών. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή με μια σειρά για να έχουμε μια καλύτερη γενική εικόνα του συνολικού προβλήματος. Νεοσύστατα ενυδρεία: Κατά το στρώσιμο ενός νέου ενυδρείου έχουμε να κάνουμε με ένα σημαντικό γεωχημικό κύκλο που ονομάζουμε κύκλο του αζώτου και αναπτύσσονται δυο κύρια είδη βακτηρίων που ονομάζονται αυτοτροφικά και ετεροτροφικά . Τα αυτοτροφικά βακτήρια συνθέτουν τη δική τους τροφή από ανόργανα μόρια και κάποια πηγή ενέργειας (Φωτοτροφεία, χημειοτροφικά ή χημειοσυνθετικά), ενώ τα ετεροτροφικά που ονομάζονται και καταναλωτές, αντλούν την ενέργεια για τις μεταβολικές τους δραστηριότητες από την κατανάλωση φυτών και παραγωγικών οργανισμών. Χρειάζονται δηλαδή οργανική ύλη όπως ένα υπόστρωμα πλούσιο σε οργανικά, υπολείμματα τροφής, πεθαμένα ψάρια και φυτά για να μπορέσουν να τραφούν. Τα ετεροτροφικά βακτήρια σε αυτή την άγουρη φάση του ενυδρείου μας αιωρούνται στο νερό σε μεγάλο βαθμό μια που δεν έχουν ακόμη δημιουργηθεί κολλοειδή στις επιφάνειες και αναπτύσσονται εξαιρετικά γρήγορα σε σχέση με τα αυτοτροφικά. Ανάλογα με τα οργανικά θρεπτικά που υπάρχουν λοιπόν στο νερό, πολλαπλασιάζονται τάχιστα όσο βρίσκουν τροφή για τα "δόντια τους" δημιουργώντας έτσι αυτή την θολούρα στο νερό, πολλές φορές σχεδόν γαλακτώδες. Όταν καταναλωθούν αυτά τα αρχικά υπερβολικά θρεπτικά από το νερό, επέρχεται η ισορροπία, λιγοστεύουν τα βακτήρια στο νερό λόγω έλλειψης τροφής, πεθαίνουν τα πολλά πολλά και έτσι ξεθολώνει και το νερό σταδιακά. Αυτή η φάση μπορεί να διαρκέσει από λίγες έως πολλές ημέρες ανάλογα το οργανικό φορτίο που έχουμε μέσα στο ενυδρείο μας. Ώριμα ενυδρεία: Το φαινόμενο της βακτηριακής έξαρσης μπορούμε να το συναντήσουμε όμως και σε ώριμα ενυδρεία και πρέπει να εντοπίσουμε αρχικά τον λόγο για να αντιμετωπίσουμε ουσιαστικά το πρόβλημα ώστε να μην ξανά παρουσιαστεί στο άμεσο μέλλον. Οι διάφορες περιπτώσεις είναι η υπερβολική ιχθυοφόρτιση, το υπερβολικό τάισμα, το ακατάλληλο υπόστρωμα βυθού, ή το ακατάλληλο σύστημα φίλτρανσης όπου αδυνατεί να καθαρίσει σωστά τους υπερβολικούς οργανικούς ρύπους. Στην περίπτωση του φίλτρου προσπαθούμε να αυξήσουμε τα κεραμικά υλικά ώστε να ενισχύσουμε την λεγόμενη βιολογία του και εάν δεν έχουμε αυτή την δυνατότητα θα πρέπει να στραφούμε σε μεγαλύτερο φίλτρο. Ακόμη και ο υπερβολικός καθαρισμός του φίλτρου μπορεί πολλές φορές να συμβάλλει στην εμφάνιση της. Επίσης ένα άλλος λόγος που μπορεί να έχουμε θολούρα είναι όταν έχουμε ψάρια τα οποία σκάβουν συχνά πυκνά τον βυθό. Σε ένα επιβαρυμένο βυθό λόγο του ότι τον έχουμε χρόνια και έχει ποτίσει από υπερβολικά οργανικά ή όταν έχουμε εμπλουτισμένο οργανικό υπόστρωμα τα ψάρια που σκύβουν τον βυθό, όπως κάποιες κιχλίδες ή πλεκόστομοι μπορούν να φέρουν στην στήλη υπερβολικά αναερόβια βακτήρια και οργανικά. Αυτά με την σειρά τους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου στην προσπάθεια τους να λειτουργήσουν στην νέα αερόβια συνθήκη και μπορούμε να έχουμε έλλειψη οξυγόνου στο νερό για τα ψάρια μας. Τρόποι αντιμετώπισης : Στα νεοσύστατα ενυδρεία κατά αρχάς πριν αρχίσουμε το στρώσιμο πλένουμε σχολαστικά τα υλικά που θα μπουν μέσα. Από την διακόσμηση έως το αδρανές υπόστρωμα (χαλίκι ή άμμος) με ζεστό νερό για την καλύτερη διαλυτότητα και για ένα καλύτερο αποτέλεσμα, γιατί αλλιώς θα έχουμε εξ αρχής μια άσπρη θολούρα που δεν έχει να κάνει όμως με την βακτηριακή έξαρση, αλλά λόγο των αδρανών μικροσωματιδίων που μπορούν να αιωρούνται ακόμη και για αρκετές ημέρες. Από την στιγμή που δεν υπάρχουν ψάρια μέσα στη φάση στρωσίματος, συνήθως η βακτηριακή θολούρα εμφανίζεται στην τρίτη εβδομάδα. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να έχουμε μια καλή ανατάραξη της επιφάνειας για να υπάρχει καλή οξυγόνωση του νερού και κάνουμε λίγη υπομονή μέχρι να καθαρίσει σε λίγες ημέρες από την θολούρα. Μπορούμε επίσης να προμηθευτούμε και κάποια αεραντλία άλλα συνήθως μόνο με την ανατάραξη το φαινόμενο θα υποχωρήσει σχετικά γρήγορα. Εάν έχουμε κάποιο ενεργό υπόστρωμα πλούσιο σε οργανικά με φυτά, καλό είναι να γίνονται και κάποιες μικρές αλλαγές νερού για να αποσυμφορήσουμε λίγο το σύστημα μας από τα πολλά θρεπτικά οργανικά που ξερνάει αρχικά το υπόστρωμα, και να βοηθήσουμε κάπως και τα φυτά μας να μπορούν να φωτοσυνθέσουν μέσα σε μια υπερβολική θολούρα. Εάν έχουμε ψάρια μέσα κατά την φάση του στρωσίματος ακολουθούμε τις οδηγίες του σκευάσματος και ταυτόχρονα κάνουμε καθημερινά τεστ αμμωνίας. Οι μετρήσεις θα μας καθοδηγήσουν και αν έχουμε αμμωνία θα χρειαστούν αλλαγές νερού και αζωτοδεσμευτικά μια που θα κινδυνεύουν τα ψάρια σε αυτή την περίπτωση να αρρωστήσουν σοβαρά. Να αναφέρουμε εδώ ότι στο εμπόριο υπάρχουν κάποια βελτιωτικά νερού (κροκιδωτικά) που ενδεχομένως μπορεί και να περιορίσουν προσωρινά το φαινόμενο αλλά δεν θα εξαλείψουν το πρόβλημα μια που τα οργανικά θα συνεχίσουν να υφίσταται δεσμευμένα στον βυθό του ενυδρείου μας. Μια άλλη λύση είναι και η λάμπα UV αλλά και αυτή ουσιαστικά θα σκοτώσει τα αιωρούμενα βακτήρια και άρα θα εξαφανίσει προσωρινά την θολούρα αλλά δεν θα εξαλείψει τα οργανικά. Συμπεράσματα: Στην περίπτωση ενός ενυδρείου που ωριμάζει, και επομένως μόλις ξεκίνησε η περίσσεια βακτηρίων είναι φυσιολογική, και η θολούρα έχει αρχή και τέλος με κορύφωση προς την εικοστή ημέρα. Οπότε κάνουμε λίγο υπομονή μέχρι να εξασθένηση το φαινόμενο χωρίς κάποια άμεση παρέμβαση. Εάν μιλάμε για ένα ώριμο ενυδρείο τότε το bacterial bloom αντιμετωπίζεται προσπαθώντας να αυξήσουμε τα βακτήρια του φίλτρου και τις αποικίες τους ενώ ταυτόχρονα μειώνουμε στο ελάχιστο την τροφή που δίνουμε στα ψάρια μας, δεν ανακινούμαι το βυθό, και γενικότερα με κάθε τρόπο προσπαθούμε να κόψουμε κάθε μέσο διατροφής στα ετεροτροφικά βακτήρια. Αν δεν βρουν τροφή, όσο γρήγορα αναπαράγονται, τόσο γρήγορα και θα πεθαίνουν. Αν μάλιστα το βακτηριακό φορτίο δεν μειωθεί σε λίγες μέρες τότε καλό είναι να επανορθωθεί το συντομότερο δυνατό βάση των ενδείξεις που έχουμε, για να μην ενταθεί το φαινόμενο, δημιουργώντας ζημιές στα ψάρια και στα φυτά του ενυδρείου μας.